How we think (and how we reflect)

Op mijn zoektocht naar een instrument om reflectievaardigheden te meten (een reflective questionnaire), merk ik dat veel onderzoekers zich baseren op de ideeën van Dewey. Met name naar zijn boek ‘How we think‘ uit 1933 (!) wordt veel verwezen. Voor mij aanleiding om me eens verder in zijn ideeën te verdiepen. In deze blog deel ik mijn 14 notes:

Note 1: Denken gaat niet vanzelf

Dewey begint zijn verhaal met een analyse van hoe wij denken. Om te kunnen denken heb je het volgende nodig:

• bron van ervaringen of feiten waaruit suggesties komen

Je hebt zogenaamd ‘denkmateriaal’ nodig. Dat zijn bronnen van kennis en ervaring. Om dit te verkrijgen is nieuwsgierigheid vereist

• promptness, flexibility and fertility of suggestions

Denken vereist daarnaast een zogenaamde ‘flexible mind

• orderlines, consecutiveness, appropiateness in what is suggested

Om denken mogelijk te maken is daarnaast een bepaalde ordening vereist.

Note 2: Reflectie mogelijk door nieuwsgierigheid (page 45) ‘wonder is the mother of all science’

Reflectie is alleen mogelijk als er sprake is van nieuwsgierigheid. Reflectie vereist ‘suggestions’, bij voorkeur met een variatie in snelheid van reageren, reikwijdte, diepgang. Ze moeten wel georganiseerd zijn met onderlinge verbanden en verwijzingen naar feiten die als bewijs voor beweringen gelden

Note 3: ‘echt’ denken is reflectie, ‘goede’ reflectie is ‘goed’ denken

Dewey beweert eigenlijk dat de essentie van reflectie denken is, maar ook dat je alleen ‘goed’ kunt denken als je dit doet volgens een model van reflectie. Daarom kiest hij voor de term ‘reflective thinking’

Note 4: Mensen hebben van nature moeite om goed over dingen na te denken (met name hoofdstuk 2)

Deels hebben mensen van nature de neiging om niet te diep over dingen na te denken. Sociale invloeden spelen hier ook een belangrijke rol. Hier ligt een rol voor het onderwijs, om zogenaamde ‘habits’ als ‘critical examination’ en ‘inquiry’ te trainen.

Note 5: Het gaat niet om te leren denken, maar om te leren ‘goed’ te denken (ook in hoofdstuk 2)

Dewey beweert dat ieder mens in staat is om te denken, dat hoeven we niet meer te leren. Wat we wel moeten leren is om in de juiste richting te denken.

Note 6: Reflecteren vereist een bepaalde houding (page 13)

Reflective thinking betekent het uitstellen van je oordeel (suspended judgment) en je ondertussen verder verdiepen (further inquiry). Het uitstellen van een conclusie is een belangrijke factor in het trainen van de juiste denkvaardigheden (reflectieve vaardigheden). Het is daarnaast belangrijk om diverse zoekmethoden onder de knie te krijgen, waarin een persoon nieuw materiaal vindt waarmee hij/zij eerdere suggesties (voor de oplossing van het probleem) kan bevestigen of afwijzen. Of zoals Dewey het zelf zegt: ” To maintain the state of doubt and to carry on systematic and protracted inquiry, these are the essentials of thinking”

Note 7: De eerste stap in reflectie is ’the occurence of a difficulty’ (page 72)

Dewey zegt het volgende: “reflective thought (as he calls it) is provoked by an event in one’s life that arouses a state of doubt, perplexity or uncertainty, and leads the individual to search for possible explanations or solutions”. Dit kan zijn dat er een conflict is tussen condities en een gewenst resultaat (denkdoel is om beiden congruent te maken). Of een idee over iets komt niet overeen met andere feiten. Of je zoekt een verklaring van een onverwachte gebeurtenis.

Note 8: De tweede stap in reflectie is het definiëren van het probleem ( gaat vaak met 1 samen)

Hier is het essentieel dat het probleem eerst gedefinieerd wordt voordat voorbarige conclusies getrokken worden (to prevent the acceptance of the first suggestions that arise). Bv. bij een dokter en een patient ( de diagnose)

Zoals eerder betoogd: The essence of critical thinking is suspended judgment (and the essence of the suspense is inquiry to determine the nature of the problem before proceeding to attempts at its solution)

Note 9: De derde stap in reflectie zijn de Suggestions of possible solution

Cultivation of a variety of alternative suggestions is an important factor in good thinking. Dewey noemt dit inference

Note 10: De vierde stap is Development of reasoning of the bearings (implications) of the suggestion

In deze stap ga je de implicaties van de suggesties verder verkennen. Dewey noemt dit reasoning

Note 11: In de vijfde stap ga je verder met observatie en experimenteren zodat conclusies verworpen of geaccepteerd kunnen worden

Verification of the idea.

Het uitvoeren van de reflectiestappen vereist bepaalde vaardigheden. Zoals Dewey zegt: “‘a trained mind is the one that best grasps the degree of observation, forming of ideas, reasoning and experimental testing required in a special case, and that profits the most in future thinking by mistakes made in the past”

Note 12: There is a double movement in reflection

Reflectie gaat twee kanten op: A movement from the given partial and confused data to a suggested comprehensive (or inclusive) entire situation (inductive) and back from this suggested whole – which as suggested is a meaning, an idea – to the particular facts, so as to connect these with one another and with additional facts to which the suggestion had directed attention (deductive).

• Inductive discovery: the movement toward building up the idea (als er iets gebeurt heb je daar eerste generieke gedachten bij. Bv. kamer is een rommel na vertrek, eerste gedachte: er is ingebroken. Daarna volgt de verdere observatie en feiten (deduction)
• Deductive proof: the movement toward developing, applying and testing

Note 13: A scientifically trained person suspends conclusions

If a person is scientifically trained, he suspends – postpones – reaching a conclusion in order that he may not be led by superficial occurrences into a snap judgment.

Stappen in scientific induction:

1. Elimination of irrelevant meanings (voorkeur voor objectieve feiten)
2. Verzamelen van meerdere cases

Note 14: Understanding kent twee ‘modes’: kennen/kunnen (meteen begrijpen) en weten (‘uitgesteld’ begrijpen)

We denken om betekenis te verzamelen (grasp), maar elke uitbreiding van kennis maakt ons bewust van witte vlekken, die voor de hand liggend en natuurlijk waren toen we de kennis nog niet hadden (increase of the store of meaning makes us conscious of new problems – a constant spiral movement of knowledge). Als dingen te bekend zijn, maakt dat we zonder reflectie reageren volgens vaste attitudes of response to anticipate certain possible consequences.

Note 15: Door Dewey heb ik een beter beeld gekregen van reflectie en reflective thinking

Dankzij het werk van Dewey heb ik een beter beeld gekregen van reflectie en reflective thinking.

Voor het vervolg van mijn verkenning heb ik twee slotvragen voor mezelf:
1. Is reflective thinking hetzelfde als reflectieve vaardigheden? Kan het als synoniem gehanteerd worden of mis je dan nog iets?
2. Waar verwacht ik dat e-PeerFeedback een rol speelt bij Reflective thinking? Hoe verbind ik beide?