IT WAS EPIC WASN’T IT?

Op 30 en 31 mei en 1 juni vond het EPIC congres plaats in Rotterdam. EPIC staat voor Educational Pioneers and Innovators Conference en had als ondertitel ‘On the digital transformation in higher education – 2022’. Het congres werd gehost door het landelijke Versnellingsplan Onderwijsinnovatie met ICT. Meer dan 800 onderwijs professionals uit diverse landen bezochten het congres en zij hadden de keuze uit meer dan 100 sessies onderverdeeld langs zes thema’s op het gebied van innovatie in onderwijs met technologie.

1. Driving sustainable change in higher education
2. Enhancing digital skills
3. Making education more flexible
4. Towards digital (open) educational resources
5. Safe and reliable use of learning analytics
6. Technology-enhanced education

Vanuit de HAN hebben we het congres met een aantal collega’s bezocht en in deze blog delen we een aantal van onze ervaringen en reflecties. Aan het eind van de blog vind je een link naar de verslagen en presentaties op de site van het congres.

Terugblik EPIC – René Tönissen

Eind mei zijn we twee-en-halve dag ondergedompeld geweest in EPIC, de internationale conferentie over digitalisering van het hoger onderwijs, georganiseerd door het SURF-versnellingsplan. Om met de deur in huis te vallen: het viel me een beetje tegen.

Ik ga niet keynote voor keynote en sessie voor sessie bespreken wat ik ervan vond; ik laat het bij wat algemene observaties en vragen.

• De universiteiten waren in deze conferentie oververtegenwoordigd. Dat is op zich niet erg: veel vraagstukken die daar spelen, spelen ook bij ons in de hogescholen. Toch had ik er last van. Voor hogescholen is onderwijs core-business, voor universiteiten veel minder. Ik had dan ook regelmatig het gevoel dat ik weinig nieuws hoorde, en vaak dacht ik dat wij op punten al (veel) verder waren.
• EPIC = Educational Pioneers and Innovators Conference. Je kunt dus verwachten dat het veel over ‘innovatie’ gaat. En veel over digitalisering. Maar het gevaar is dan dat er allerlei leuke ‘lokale innovatieve ideetjes’ langskomen, die ons grote verhaal niet echt gaan helpen. De Edtech-partners op het plein van de conferentie zitten daar om hun specifieke stukje van het verhaal te vertellen – allemaal losse applicaties – en ze zitten daar met een commercieel belang.
• De fundamentele vraag die ik me achteraf stelde is, of het eigenlijk wel over innovatie en digitalisering gaat. Ik denk van niet; het gaat om een grootschalige transformatie. Het hoger onderwijs loopt tegen een aantal fundamentele problemen aan, die vragen om een grondige onderwijstransitie. En daar ging het bij EPIC nauwelijks over. Lees maar eens “Leren Digitaliseren, https://www.versnellingsplan.nl/Kennisbank/transitieagenda/ “. Dat begint in hfdstk 1 met die grondige analyse, waarom het zó echt niet meer verder kan in het Hoger Onderwijs. Overigens verzuimt dat stuk dan ook weer om suggesties voor oplossingen en antwoorden te geven, maar dat terzijde.
• Toch is het óók goed om te horen en te zien dat we allemaal met dezelfde dingen bezig zijn: flexibiliseren (en de benodigde infrastructuur om dat mogelijk te maken); voorbereiden van jonge mensen op een snel veranderend beroepenveld waar digitalisering steeds dominanter wordt; open leermiddelen; blended learning; learning analytics etc. etc.
• Eén uitzondering wil ik maken: het verhaal op woensdagochtend van Gerdinand Bosch , de CIO van Avans, was het enige verhaal dat ging over een manier om integraal en structureel deze transformatie te organiseren. En hoeveel slagen hij ook om de arm nam – ‘we zijn er nog niet’- dát verhaal sprak aan, en is voor mij een inspiratiebron om verder te gaan.
• Tenslotte: zoals altijd bij dit soort events, de meerwaarde zat hem óók in het feit dat we op maandagavond met een delegatie van 17 HAN-ners samen zaten te eten en dat ik sommige van hen weer beter heb leren kennen, onder het genot van een hapje en een drankje!!

Terugblik EPIC – Esther van Popta

Ik betrap me erop dat ik voorafgaand aan dit soort congressen altijd te hoge verwachtingen heb. Ik veronderstel dat ik op het congres ga luisteren naar inspirerende presentaties met oplossingen voor problemen waar we al jaren mee worstelen. Niets bleek minder waar. De presentaties die ik bijwoonde werden veelal gegeven door enthousiaste en gepassioneerde onderwijs professionals, die over het algemeen alleen of met een collega aan de slag zijn gegaan met het inzetten van technologie in hun onderwijs. Het merendeel van de verhalen was voor mij niet nieuw, maar voor de betrokken docent was dit wel een ‘giant step’. En hoe graag ik ook zou horen hoe je die mooie experimenten slim en verstandig opschaalt, zodat meerdere docenten (en studenten) ervan kunnen profiteren, in de meeste presentaties was die stap (nog) niet gezet. Ik vraag me dan natuurlijk meteen af of dit met mijn te hoge verwachtingen te maken heeft. Deels wel, maar deels ook niet. Het experimenteren met technologie in onderwijs is een avontuur, maar het opschalen van succesvolle implementaties is een nog veel grotere challenge.

Op een congres voor ‘pioneers and innovators’ neem ik aan me te bevinden tussen gelijkgestemden. En dat klopte. Stuk voor stuk ontmoet je mensen (ook een grote meerwaarde) die een positieve en verwachtingsvolle kijk hebben op technologie en onderwijs. In het Financieel Dagblad verscheen op de laatste dag van het congres een artikel met de titel: “Dit is de toekomst van ons onderwijs: meer tech en meer flex“. In het artikel wordt gesproken over ‘een digitale Lonely Planet-achtige gids wijst de student de weg naar verschillende instellingen’. Ook wordt geschreven dat de toekomst van het onderwijs bestaat uit hologrammen, virtual reality en meer keuzevrijheid. De journalist lijkt wat bevooroordeeld en is ook slordig in zijn verslaglegging. Hij vergeet te vermelden dat het hier om een conferentie voor Hoger Onderwijs gaat en ook geeft hij aan dat het gaat om de toekomst van online onderwijs en dat lijkt me wat te kort door de bocht. Dit alles leverde een storm aan verontwaardiging op via Twitter.

Zo schrijft Paul van Meenen (Tweede Kamerlid D66) op Twitter:

NEE!
Dit is niet de toekomst maar het einde van onderwijs. Van echt onderwijs. Van onderwijs in samenhang, in samenspraak, samen.

Met je Lonely Planet. Lonely pupil, lonely student, lonely teacher… pic.twitter.com/GyOaqbdGGn

— Paul van Meenen (@Paul_van_Meenen) June 4, 2022

Het is natuurlijk jammer dat het congres op deze manier in het nieuws komt en ik denk dat de essentie van het congres niet goed is weergegeven. Maar dat gebeurt vaker(zeker in de landelijke politiek) als het over digitalisering en onderwijs gaat. Het congres laat denk ik juist zien dat je met technologie hele mooie dingen kunt doen in het onderwijs en beweren dat dat niet de toekomst van onderwijs is, is je kop in het zand steken en daar is geen student (en docent) bij gebaat.

Ik vond het congres, ondanks mijn hoge verwachtingen, zeker waardevol. Die meerwaarde zat allereerst in de contacten, zowel met directe collega’s van de HAN, binnen en buiten de congreslocatie, maar ook de contacten met collega’s van andere instellingen. Al is het maar om te constateren dat we nog steeds met dezelfde uitdagingen worstelen, maar ook om goede ideeën uit te wisselen.

Dirk van Damme – flipping the curriculum

Inhoudelijk vond ik de keynote van Dirk van Damme inspirerend. Hiervan verscheen in Scienceguide ook een artikel: Digitalisering draait om curricula, niet om apparaten. Zie ook deze link naar de opgenomen livestream. Zijn presentatie ging over oude (massa) en nieuwe paradigma’s en hij spreekt onder over ‘flipping the curriculum’ dat meer gericht is op het ontwikkelen van skills.

De meningen over deze keynote bleken verdeeld. René Tönissen vond de keynote van Dirk van Damme erg academisch en is van mening dat wij als hogescholen wel wat meer haast mogen maken met digitalisering, zie zijn korte reactie op het congres in dit filmpje.

Dirk ten Damme gaf in zijn presentatie verder aan dat we technologie nodig hebben om oud naar nieuw te gaan. Het kan ons helpen om van het oude naar het nieuwe paradigma te komen, al gaat dit wel tijd en energie kosten. Het is bij innovatie wel zeer cruciaal dat je deze evalueert om daadwerkelijk tot verandering te komen. En deel deze evaluatie (data) met je omgeving!

Een onderwerp dat ook in veel sessies terug kwam was Learning analytics. Hier viel we wederom op dat het bij dit onderwerp veel gaat over dashboards en het verzamelen van kwantitatieve data. Ik denk dat we meer op zoek moeten naar vormen van Learning analytics waarin je de kwalitatieve gegevens van het leerproces verzamelt, zodat de docent met deze data de student gerichter en beter kan begeleiden, dus ‘on-the-fly’ en niet achteraf.

Ik was ook bij een sessie en een discussie over publieke waarden. Met de opkomst van de Big-Tech en de exponentiele groei van data is het belangrijk dat we ons afvragen aan welke waarden digitalisering bijdraagt en welke waarden wij belangrijk vinden. SURF en Kennisnet ontwikkelden hiervoor de waardenwijzer.

Tot slot ben ik bang dat ik de meest interessante sessie van het congres gemist heb, door op dinsdagavond naar huis te gaan. Op woensdag gaf Gerdinand Bosch (CIO Avans) een lezing over informatievoorziening en onderwijsinnovatie. Hij betoogt dat om de ambities van Avans waar te maken (flexiblisering, leven lang ontwikkelen, co-creatie, wendbaar, kennisinstelling) er drie transities nodig zijn:

1. een onderwijskundige transitie – het proces (flexibilisering, blended learning, co-creatie, kennisinstelling met praktijkgericht onderzoek)
2. een organisatorische transitie – de mensen (zelforganiserende teams)
3. een digitale transitie – de technologie (blended learning, apps)

De onderwijskundige transitie is de kern, maar die kan niet zonder de organisatorische en de digitale transitie. Deze moeten met elkaar in de pas lopen.

Een verhaal naar mijn hart. Lees hier zijn verhaal integraal terug.

Website EPIC

Tot slot: vanuit het congres zijn dagverslagen en presentaties gedeeld. Op deze pagina vind je al een aantal van de presentaties en ook links naar een kort verslag van dag 1, dag 2 en dag 3.

Deze tekst verscheen eerder op de HANICTO blog